Autorzy: Natalia Romik; kuratorzy: Stanisław Ruksza, Kuba Szreder; współpraca naukowa: Aleksandra Janus; produkcja: Michał Kubiak, Anna Muszyńska (Zachęta), Andrzej Witczak (TRAFO Trafostacja Sztuki); współpraca:Julia Leopold, Aleksandra Zientecka (Zachęta), Taras Nazaruk i Maryana Mazurak (Centre for Urban History of East-Central Europe we Lwowie), opracowanie graficzne: Piotr Jakoweńko (Senna Kolektyw), architektura: Sebastian Kucharuk (Senna Kolektyw); koordynacja: współpraca przy wykonaniu modeli i form rzeźbiarskich: Agnieszka Szreder, Rafał Żwirek, Oleksii Konoshenko; srebrzenie form rzeźbiarskich: Pracownia Konserwacji Zabytków – Piotr Pelc; przygotowanie skanów i modeli 3D: ArchiTube; reżyser filmów dokumentalnych: Peter Prestel

Organizator: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, współorganizator: TRAFO Trafostacja Sztuki w Szczeciniewsparcie finansowe wystawy: Taube Foundation for Jewish Life & Culture; wsparcie finansowe programu publicznego: The Rozen Family Foundation finansowanie części dokumentalnej: Gerda Henkel Stiftung; finansowanie projektu badawczego w Ukrainie: Ministerstwo Kultury Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP; finansowanie badań na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie: Ambasada Niemiec w Warszawie finansowanie konferencji towarzyszącej wystawie: Global Education Outreach Program (GEOP) — Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN; współpraca przy programie publicznym: Austriackie Forum Kultury

Czas trwania: 31 marca – 17 lipca

Wystawa w Zachęcie stanowiła podsumowanie projektu badawczego Natalii Romik wspieranego przez Gerda Henkel Stiftung oraz The Foundation for the Memory of the Shoah. Zaprezentowano na niej lustrzane odlewy dziewięciu kryjówek Żydów z terenów Polski i Ukrainy. Wystawie form rzeźbiarskich towarzyszyła prezentacja interdyscyplinarnych badań antropolożek, historyczek, archeologów i miejskich odkrywców. Był to artystyczny hołd dla architektury przetrwania, kryjówek budowanych i użytkowanych przez Żydów w czasie Holokaustu. Za schronienie służyły m.in. dziuple drzew, szafy, miejskie kanały, jaskinie, puste groby. Artystycznie zmodyfikowane modele kryjówek stały się hołdem dla codziennego trudu ukrywanych i ukrywających, ich kreatywności, solidarności i woli życia.

fot. Daniel Chrobak